Rozumowanie operacyjne
w zakresie ustalania równoliczności zbiorów
Poprawne liczenie wymaga
od dzieci umiejętności poprawnego przeliczania elementów w
zbiorach oraz porównywać je pod względem liczebności (gdzie jest
mniej?, gdzie jest więcej? gdzie jest tyle samo?). Dzieci w okresie
przedszkolnym powinny potrafić przeliczać elementy za
pomocą tworzenia par. Warto poprzez indywidualne i grupowe zajęcia ćwiczyć z dziećmi tę umiejętność. W trakcie ćwiczeń możemy również wykorzystać przeróżne przedmioty
codziennego użytku.
Ćwiczenie 1
Przeliczanie poprzez tworzenie par
Przygotowujemy
nakrętki/kasztany/figury geometryczne (najlepiej kiedy wszystkie
przedmioty będą identyczne). Zaczynamy od niewielkiej liczy
przedmiotów np. 4-6. Kładziemy przed dzieckiem przygotowane
przedmioty np. nakrętki, prosimy o ich przeliczenie, a następnie
podzielenie po równo między dorosłym i dzieckiem (jedna dla
dziecka, jedna dla dorosłego). Następnie prosimy o utworzenie par i
policzenie ich. Dowiemy się w ten sposób, czy dziecko potrafi
poprawnie przeliczać elementy w zbiorze, czy wie co to jest para.
Kolejna wersja ćwiczenia
polega na tym, że po rozdzieleniu przedmiotów i przeliczeniu ich
dziecko powinno powiedzieć ile ma przedmiotów. Powinno też określić ilość przedmiotów dorosłego. Powinno też określić, czy obydwie osoby mają tyle samo, czy może ktoś ma więcej lub mniej.
Starajmy się takie
proste ćwiczenia wplatać w codzienne czynności, np. poprośmy
dziecko, aby rozdzieliło cukierki/ciasteczka/rodzynki itd. Niech tworzy z nich pary niech przelicza lub określa czy posiadanych przedmiotów ma więcej,
mniej, czy tyle samo, co druga osoba.
Z czasem zwiększmy
stopień trudności.
Do takich ćwiczeń można wykorzystać również zwykłe karty do gry.
Do takich ćwiczeń można wykorzystać również zwykłe karty do gry.
Ćwiczenie 2
Kolejną wersją
ćwiczenia jest dopasowywanie par do siebie np. małego kółka do
dużego, kwiatka do wazonu, motylka do kwiatuszka, grzybka do koszyczka itd. Rozkładamy przed dzieckiem np. 7 kwiatuszków i 7
pszczółek. Prosimy, aby dziecko przeliczyło przedmioty, następnie
prosimy, aby położyło jedną pszczółkę na jednym kwiatuszku i
pytamy czy elementów jest więcej, mniej, czy tyle samo oraz ile par
powstało. Z czasem zwiększamy liczbę przedmiotów.
Ćwiczenie 3
Przygotowujemy pudełko z
różnymi figurami geometrycznymi, rozkładamy przed dzieckiem np. 6
dużych kwadratów i prosimy, aby dziecko ułożyło pod/nad/obok/na
tyle samo małych, a następnie dopasowało w pary. Pytamy ile jest par
i czy jakiś kwadrat został bez pary. Prosimy, aby dziecko ułożyło
kwadraty w różny sposób i sprawdziło, czy w różnych ułożeniach
kwadratów jest więcej, mniej, czy tyle samo.
Ćwiczenie 4
W kolejnej wersji
przygotowujemy różną liczbę elementów np. 6 dużych guzików i 5
małych. Prosimy, aby dziecko przeliczyło przedmioty najpierw jedne,
potem drugie, a następnie połączyło w pary (układa
na/pod/obok/nad). Pytamy, czy dużych i małych guzików jest tyle
samo, czy któryś jest mniej lub więcej, których i o ile. Czy
wszystkie mają parę, który nie ma pary, czy to oznacza, że tych
jest więcej, czy mniej? Powtarzamy ćwiczenie z różnymi
przedmiotami.
Ćwiczenie 5
Przygotowujemy duże
pudełko z figurami geometrycznymi, układamy przed dzieckiem np. 5
dużych kwadratów i prosimy, aby wybrało z pudełka tyle kół, aby
było ich mniej niż kwadratów, prosimy aby ułożyło w szereg pod
kwadratami, a następnie na kwadratach tworząc pary i pytamy, czy
wszystkie figury mają swoją parę, ile figur jest bez pary, jakie
to figury, czy można figury ułożyc inaczej, czy zmiana otoczenia
powoduje zminę w ilości?
Podsumowanie
Ćwiczenie 6
Sprawdzamy, czy dziecko
wie co oznacza równoliczność zbiorów, czy łączy elementy w
pary, czy poprawnie przelicza, czy rozumie, gdzie jest mniej, gdzie
więcej, np: połóż tyle kół, co kwadratów, połóż więcej
jabłek niż gruszek, połóż mniej zielonych nakrętek niż
niebieskich, połóż tyle samo motylków, co kwiatków.
Literatura:
Post na podstawie - A.
Małasiewicz, "Poznaję matematykę krok, po kroku. Ćwiczenia
terapeutyczne dla uczniów klas młodszych mających specyficzne
trudności w uczeniu się matematyki", wyd. Harmonia.
Odsyłamy również do wszelkich pozycji prof. E. Gruszczyk –
Kolczyńskiej oraz E. Zielińskiej, a szczególnie:
"Pakiet zabawek
edukacyjnych dla maluchów" jest dopełnieniem książki prof.
Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej i Ewy Zielińskiej „Dwulatki i
trzylatki w przedszkolu i w domu. Jak świadomie je wychowywać i
uczyć”. Pakiet zawiera kolorowe kartonowe pomoce dydaktyczne do
opisanych w książce zajęć z maluchami oraz Pakiet zabawek
edukacyjnych dla starszych przedszkolaków, wyd. Bliżej przedszkola.
