Etapy rozwoju myślenia matematycznego według Edyty Gruszczyk - Kolczyńskiej - Rytmy

Etapy rozwoju myślenia matematycznego według Edyty Gruszczyk - Kolczyńskiej - Rytmy

Nasze codzienne życie przepełnione jest rytmami, rytm i melodia znajdują się w języku, czas jest zorganizowany w sposób rytmiczny, rytmy są również podstawą w uczeniu się nie tyko języka polskiego, ale także matematyki. Dziecko bardzo wcześnie uczy się wychwytywać regularności, jest to niezbędne, aby móc się prawidłowo orientować w czasie. Ćwiczenia rytmiczne mają na celu rozwijanie umiejętności skupiania uwagi na prawidłowościach i prawidłowego z nich korzystania i są podstawą rozumienia np. kalendarza. Rozmienienie rytmów, ich regularności oraz rytmicznej organizacji czasu jest podstawą rozumienia innych czynności matematycznych, dlatego uczenie  ich dzieci należy zaczynać dość wcześnie. Warto, aby przedszkolaki przygotowujące się do szkoły utrwalały znajomość pór roku, dni tygodnia oraz miesięcy, ponieważ ułatwia to naukę w szkole. W przedszkolu najlepiej organizować takie zajęcia już we wrześniu i od czasu do czasu powtarzać.

1. Ćwiczenia rytmiczne sprzyjające dostrzeganiu regularności:

• Układanie prostych rytmów: potrzebujemy figur geometrycznych, klocków, przedmiotów, po kilka sztuk takich samych:

• Odczytywanie i kontynuowanie rytmów:

 

• Kontynuowanie trudniejszych rytmów

                                           

2. Wysłuchiwanie i dostrzeganie regularności w rytmach usłyszanych - zwiększamy stopniowo stopień trudności rytmu:

•  klaszczemy rytmicznie w ręce: dziecko kontynuuje usłyszany rytm,
• ·przemiennie klaszczemy i uderzamy dłonią w stół (lub w uda lub tupiemy); dziecko słucha i kontynuuje,
• klaszczemy dwa razy i uderzamy ręką w stół (lub w uda lub tupiemy); dziecko słucha i kontynuuje rytm,
• nauczyciel klaszcze, uderza w stół, klepie się w kolano, tupie dziecko słucha i powtarza rytm

3. Ćwiczenia rytmiczne wykonywane ciałem - zaczynamy od prostych rytmów i stopniowo zwiększamy trudność: 

• podskok, przysiad - wykonujemy trzykrotnie, dziecko kontynuuje  
• podskok, przysiad, pajacyk - wykonujemy trzykrotnie, dziecko kontynuuje  
• podskok, przysiad pajacyk, wyrzut rąk do góry - wykonujemy trzykrotnie, dziecko kontynuuje, itd. 

4. Stosowanie dostrzeżonych regularności w innych sytuacjach:

• ·        przełożenie rytmicznych dźwięków lub ruchów ciała na układ z klocków: klaszczemy i uderzamy w stół dłonią trzykrotnie, dziecko układa rytm z klocków (lub innych przedmiotów);
•     przełożenie układu z klocków na rytmiczne dźwięki lub ruchy ciała: układamy rytm z klocków, pokazujemy przykład i prosimy, aby dziecko odtworzyło rytm;

5. Rytmiczna organizacja czasu są to ćwiczenia mające uświadomić dziecku rytmiczną organizacja czasu - następstwo dnia i nocy, dni tygodnia, miesięcy, pór roku:

•  uświadomienie dziecku następstwa dni i nocy, opowiadamy historię o dniu i nocy, mówimy o tym, że po każdym dniu następuje noc, a po każdej nocy dzień; prosimy dziecko, aby utworzyło kalendarz w formie koła symbolizującego cykliczność zjawiska;                                        

                                     

• opowiadamy o porach roku, zaczynając od obecnej, powtarzamy kilkukrotnie, aby dziecko dostrzegło rytm, układamy wspólnie kołowy kalendarz;

• dni tygodnia: przygotowujemy ok. 21 karteczek i zapisujemy na nich nazwy dni tygodnia, początkowo głośno je wymieniamy, prosimy, aby dziecko kontynuowało rytm w formie koła;
• miesiące w roku: znów przygotowujemy ok. 36 karteczek z nazwami 12 miesięcy, czytamy napisy i układamy kalendarz kołowy, prosimy, aby dziecko zrobiło to samo.

    

Literatura:

1.  „Dziecięca matematyka”,  Edyta Gruszczyk – Kolczyńska , Ewa Zielińska, WSiP, 2009,

2.  „Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki”, Edyta Gruszczyk – Kolczyńska, WSiP, 2008